فتق عبارت است از ضایعهای در دیواره اندامها که در نتیجه ضعف یا پارگی این جدارهها ایجاد میشود. در این ضایعه، تودهای ایجاد میشود که میتوان آن را لمس یا مشاهده کرد. فتقها گاهی کوچک و گاهی بزرگ هستند. گاهی فتق میتواند یک برجستگی بدون درد و ناراحتی باشد یا میتواند دردناک و آزاردهنده باشد به خصوص در هنگام انجام فعالیتهای بدنی.
شایع ترین انواع فتق عبارتند از:
فتق کشاله ران (اینگوینال): در کشاله ران از سمت احشاء شکمی به سمت داخل کشاله ایجاد میشود.
فتق ران (فمورال): در قسمت فوقانی ران / کشاله ران از سمت عضلات به سمت سطح پوست ایجاد میشود.
فتق ناشی از برش جراحی: در محل برش جراحی و بیشتر در شکم اتفاق میافتد.
فتق شکم: در دیواره عمومی شکم اتفاق میافتد.
فتق ناف: در اطراف ناف رخ میدهد.
فتق هیاتال: در داخل شکم در امتداد قسمت فوقانی شکم (دیواره دیافراگم) ایجاد میشود.
علل ایجاد و بروز فتق
در صورت وجود ضعف و پارگی در دیواره اندامها و اعمال فشار از داخل آن اندام به دیواره، به مرور جداره باز شده و احشاء آن بخش، داخل این قسمت باز شده قرار میگیرند و حتی از آن عبور میکنند و به این ترتیب فتق ایجاد میشود.
این ضایعه گاهی از بدو تولد وجود دارد؛ اما بیشتر اوقات در سنین بالاتر رخ میدهد. هر عاملی که باعث افزایش فشار داخل اندامها گردد، میتواند باعث ایجاد فتق شود. از جمله عوامل موثر در ایجاد فتق میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بلند کردن اجسام سنگین
فعالیت و ورزش نامناسب
سرفه یا عطسه مداوم
چاقی
تغذیه نامناسب
اعمال فشار بیش از حد که موجب ضعیف شدن بافت همبند (دیواره) میشود.
